Hoe verhoudt Scope 12 zich tot NEN 1010 en NEN-EN-IEC 62446 normen?

De Scope 12-inspectiemethodologie maakt intensief gebruik van bestaande Nederlandse technische normen om een uitgebreid beoordelingskader voor PV-installaties te vormen. Dit inspectieprotocol is specifiek ontwikkeld voor de Nederlandse verzekeringsmarkt om de veiligheid van PV-systemen, de kwaliteit van de installatie en de verzekerbaarheid te beoordelen.

NEN 1010 biedt de basisvereisten voor elektrische veiligheid waaraan alle installaties moeten voldoen, terwijl NEN-EN-IEC 62446-1 meer specifieke richtlijnen geeft voor PV-systemen. Scope 12 brengt deze normen samen in een gestructureerd inspectieproces dat aansluit bij de eisen van verzekeraars voor commerciële zonne-installaties.

In plaats van geheel nieuwe eisen te creëren, integreert Scope 12 slim de bestaande normen om te garanderen dat installaties technisch degelijk én verzekerbaar zijn. Dit gestandaardiseerde proces creëert duidelijkheid en voordelen voor eigenaren, installateurs en verzekeraars.

Een Scope 12-inspectie is een uitgebreide kwaliteits- en veiligheidsbeoordeling die speciaal is ontwikkeld voor commerciële PV-systemen in Nederland. Deze inspectie beoordeelt of zonne-installaties voldoen aan de technische normen, correct zijn geïnstalleerd en veilig functioneren volgens de ontwerp- en installatievoorschriften.

Het protocol is opgesteld in samenwerking met verzekeraars om te waarborgen dat PV-installaties voldoen aan de vereisten voor verzekerbaarheid. In tegenstelling tot Scope 10-inspecties, die gericht zijn op algemene elektrische brandveiligheid, richt Scope 12 zich specifiek op PV-componenten, aansluitingen en documentatie.

Het belang van Scope 12 ligt in het vroegtijdig opsporen van potentiële veiligheidsrisico’s, prestatieproblemen en verzekeringsrisico’s. Hoewel deze inspectie niet wettelijk verplicht is, eisen verzekeraars deze wel. Alleen bij een positief resultaat (zonder bevindingen) wordt een Scope 12-certificaat afgegeven, waarna verzekering mogelijk is. U kunt meer leren over de vereisten van Scope 12 inspecties en wat er exact geïnspecteerd wordt.

Tijdens een Scope 12-inspectie controleren inspecteurs of de installatie voldoet aan NEN 1010, onder meer wat betreft veilige bedrading, goede aarding en correcte beveiliging. Ook wordt nagegaan of de benodigde berekeningen en documentatie aanwezig zijn, bijvoorbeeld voor dakbelasting (sneeuw, water).

Hoewel Scope 12-inspecteurs zelf geen constructieve berekeningen uitvoeren, verifiëren zij wel of de juiste documentatie aanwezig is. Dit omvat het nakijken of berekeningen voor de dakbelasting (inclusief ophoping van sneeuw en water) correct zijn vastgelegd en of elektrische systemen zijn geïnstalleerd volgens de eisen van NEN 1010.

NEN-EN-IEC 62446-1 biedt specifieke richtlijnen voor PV-systeemdocumentatie, inbedrijfstellingstesten en inspectieprocedures. Deze internationale norm bepaalt welke documentatie aanwezig moet zijn bij een correct in gebruik genomen PV-systeem.

Scope 12 maakt intensief gebruik van deze richtlijnen bij de beoordeling van documentatie, zoals ontwerptekeningen, datasheets, kabelschema’s en testresultaten. Ook de testprotocollen uit deze norm sturen de fysieke inspecties aan.

Door deze integratie verzekert Scope 12 dat PV-installaties voldoen aan zowel algemene elektrische normen als PV-specifieke eisen. Dit geeft verzekeraars vertrouwen dat systemen correct ontworpen, geïnstalleerd en gedocumenteerd zijn.

Een Scope 12-inspectie is in Nederland niet wettelijk verplicht voor het hebben van zonnepanelen. Voor commerciële installaties is deze echter feitelijk noodzakelijk om verzekering te verkrijgen. Particuliere installaties vallen hier meestal buiten.

Voor commerciële PV-systemen geldt dat zonder geldig Scope 12-certificaat verzekeraars geen dekking bieden. Het certificaat is vijf jaar geldig, tenzij er tussentijdse wijzigingen zijn, zoals uitbreiding van panelen, vervanging van omvormers of wijzigingen in het elektrische systeem. In dat geval is een herinspectie nodig.

De certificering blijft vijf jaar geldig, waarna een periodieke inspectie moet worden uitgevoerd. In sommige gevallen kunnen verzekeraars eerder een inspectie vereisen, met name bij commercieel vastgoed met hoge waarde, waar bedrijfsstilstand door een brand veroorzaakt door het zonnestroomsysteem kan leiden tot aanzienlijke financiële verliezen. Daken met zonnepaneelinstallaties hebben een hoger risicoprofiel in vergelijking met daken zonder dergelijke installaties. Een eerdere herinspectie wordt ook noodzakelijk wanneer er aanpassingen aan het systeem worden gedaan, zoals het toevoegen van panelen, het vervangen van omvormers of het herconfigureren van elektrische systemen.

Verzekeringsdekking, met name via een dekking voor verborgen gebreken, biedt een veel uitgebreidere bescherming. Deze dekking geldt op projectniveau en blijft geldig, zelfs wanneer de fabrikant niet meer bestaat. Verzekeringspolissen kunnen ook gevolgschade dekken die ontstaat door systeemstoringen of defecten.

Vooral bij grote commerciële installaties is verzekering bijzonder waardevol, omdat systeemstoringen daar kunnen leiden tot aanzienlijke financiële verliezen die verder gaan dan alleen de vervanging van apparatuur. Om deze dekking te verkrijgen, eisen verzekeraars echter bewijs van de kwaliteit en veiligheid van het systeem, en juist daar speelt de Scope 12-inspectie een essentiële rol.

Voldoen aan de verzekeringsvereisten gaat verder dan het hebben van een geldige Scope 12-certificering. Het omvat ook het implementeren van correct onderhoud en adequate beveiligingsmaatregelen om risico’s te beperken.

Scope 12-inspectie heeft directe invloed op de verzekerbaarheid van commerciële zonne-energiesystemen. Verzekeraars eisen deze certificering voordat zij dekking bieden voor zonneprojecten, omdat hiermee wordt bevestigd dat het systeem voldoet aan de noodzakelijke veiligheids- en kwaliteitsnormen.

Het is cruciaal te begrijpen dat een Scope 12-inspectie een fundamentele voorwaarde is om dekking te krijgen tegen standaardpremies. Zonder deze certificering bieden verzekeraars geen dekking voor commerciële systemen, of alleen tegen aanzienlijk hogere premies en beperkende voorwaarden.

Het inspectierapport moet positieve resultaten tonen zonder bevindingen om aan de verzekeringseisen te voldoen. Eventuele problemen die tijdens de inspectie worden vastgesteld, moeten worden opgelost en daarna opnieuw beoordeeld voordat verzekeringsdekking kan worden verkregen. Dit proces garandeert dat verzekeraars zekerheid hebben dat het systeem geen buitensporige veiligheidsrisico’s vormt die tot schadeclaims zouden kunnen leiden.

Bij het plannen van een Scope 12-inspectie moeten verschillende praktische factoren worden meegenomen. Voor systemen groter dan 250 kW duurt een inspectie doorgaans een hele dag of langer om zorgvuldig alle componenten en documentatie te beoordelen.

Momenteel is er sprake van een grote vraag naar gecertificeerde SCIOS Scope 12-inspecteurs, waardoor wachttijden kunnen oplopen tot enkele maanden. Dit tekort aan gekwalificeerde inspecteurs maakt vroegtijdige planning essentieel, vooral voor nieuwe installaties die verzekeringsdekking nodig hebben.

De inspectie beoordeelt drie cruciale aspecten van zonne-energiesystemen: brandveiligheid, de technische staat van de installatie en de kwaliteit van het installatieproces. Alle drie de onderdelen moeten voldoen aan de norm om certificering te verkrijgen die door zowel SCIOS als verzekeringsmaatschappijen wordt erkend.

Voor systemen met batterijopslag die gekoppeld zijn aan PV-installaties gelden aanvullende aandachtspunten. Deze systemen moeten beoordeeld worden volgens Scope 8 (elektrische installaties gericht op veiligheid voor werknemers), Scope 10 (brandveiligheidsinspectie voor elektrische installaties) én Scope 12 samen, om zowel brandrisico’s als andere veiligheidsrisico’s af te dekken.

De belangrijkste punten:

• Scope 12 integreert eisen uit NEN 1010, NEN 3140, NEN-EN-IEC 62446-1, NEN-EN-IEC 61439 en SCIOS TD 18.
• Scope 12 is alleen van toepassing op PV-installaties, niet op andere duurzame energie.
• Niet wettelijk verplicht, maar wel vereist door verzekeraars voor commerciële dekking.
• Geldig voor 5 jaar, tenzij er systeemwijzigingen zijn of verzekeraars eerder inspectie eisen.
• Door het tekort aan gecertificeerde Scope 12 inspecteurs zijn wachttijden vaak maandenlang.
• Bij installaties met batterijopslag is gecombineerde toetsing noodzakelijk (Scope 8, 10 en 12).

Door Scope 12-inspectie voldoe je aan de eisen van verzekeraars en waarborg je de veiligheid en prestaties van je installatie. Solarif heeft al meer dan 1.000 Scope 12-inspecties uitgevoerd en beschikt over de expertise om jouw installatie te begeleiden.